قیمت : 135,000 ریال

كتاب حاضر ـ چه‌گوارا با جوانان سخن می‌گويد ـ كتابی نیست كه برای مبتديان نوشته شده باشد؛ اين قهرمان انقلابی و افسانه‌‌ای ‌زاده آرژانتين كه رهبری نخستین انقلاب سوسياليستی در قاره آمريکا را به عهده داشت و بازخوانی مارکسيسم را در دهه 60 ميلادی پايه‌گذاری كرد، نه فقط با جوانان كوبا كه با همه جوانان دنيا سخن می‌گويد. او هرگز در سخنانش كسی يا گروهی را خوار نمی‌شمارد. وقتی او مردم را تشويق می‌كند كه جامه‌ انقلابی بپوشند و به انقلاب بپيوندند؛ روش‌های علمی لازم برای مقابله با كاپيتاليسم را فرا گيرند و تناقض‌های سيستم كاپيتاليستی كه انسانيت را تهديد می‌كند بشناسند؛ خود با انجام دقيق همه اين سفارش‌ها مثالی زنده، روشن و سرمشقی بس خوانا رودرروی مردم است.

او مردم را به مبارزه عليه سيستم‌های متجاوز دعوت می‌کند و از آنها می‌خواهد كه سختكوش ـ چه در موارد عملی و چه در موارد ذهنی ـ باشند. از آنها می‌خواهد كه ياد بگيرند باانضباط باشند. از آنها می‌خواهد كه عملاً انقلابی باشند؛ بدون ترس يا با ترس كمتری خود را به صف مقدم مبارزه ـ چه اين مبارزه كوچك باشد و چه بسيار بزرگ ـ برسانند. او همواره جوانان را تشويق به خواندن و يادگيری می‌کند؛ حتی در حين اعمال انقلابی. او به جوانان يادآور می‌شود، همان‌طور كه آنها در طول تجربيات عملی از نظر جسمی رشد می‌كنند و بالغ می‌شوند، بايد ذهنشان نيز از طريق خواندن و مطالعه‌ جدی رشد كند. او سفارش می‌كند كه جوانان درباره فرهنگ مردم خود و همه دنيا و تمدن‌های گذشته مطالعه كنند و مطالعات خود را به كار بندند و همواره سرباز انقلاب باشند. او می‌گويد يك جامعه نو و متفاوت تنها وقتی می‌تواند پايه‌ريزی شود كه مردان و زنان آن حاضر باشند، جان و مال خود را فدای ايجاد چنين جامعه نوينی كنند. او از جوانان می‌خواهد كه سعی كنند در هر گروهی كه عضو هستند  يا فعاليت می‌کنند، آن را به يك گروه سياسی تبديل كنند و در طول اين مدت خود نيز فردی كاملاً سياسی شوند. سپس می‌گويد که جوانان بايد با هم و به اتفاق كارگران و كشاورزان همه سرزمين‌ها برای ساختن انسانيتی نوين كوشش كنند. وی به جوانان سفارش می‌كند كه در این مسير برای ايجاد انسانيتی دگرگونه، به طور پيوسته خصوصيات جوانی خود را كه عبارت از شادابی، خوش‌بينی، اميد و خودجوشی است، ظاهر سازند و از آنها بهره‌‌مند شوند.

«چه‌گوارا يك كمونيست واقعی بود». اين سخن فيدل كاسترو[1] در مراسم يادبودی كه در شهر سانتاكلارا در 19 اكتبر 1997 به مناسبت آوردن باقيمانده جسد چه‌گوارا و شش نفر از همرزمان او كه 30 سال قبل در بوليوی کشته شده بودند، برگزار شده بود، است. فيدل كاسترو در اين مراسم، سخنرانی مهمی کرد كه به طور کامل در اين كتاب آمده است. او در این سخنرانی می‌گويد: چه‌گوارا برای قانون واقعی، قانونی كه تاريخ آن را ديكته می‌كند، احترامی غيرقابل تصور قائل بود و اطمينان كامل داشت كه مردم معمولی، همان كارگرها و كشاورزها، قادر هستند، مسير تاريخ را تغيير دهند. در زمانی‌كه او در حال ساختن يك جامعه سوسياليستی در كنار گوش سردسته‌ امپرياليست‌های دنيا بود، همواره پافشاری می‌كرد كه به مردم دنيا بقبولاند، آدم‌های عادی، كارگران و كشاورزان روزمزد جامعه كوبا قادرند، خود و جامعه خود را تغيير دهند و از خود انسانی با وجدانی ديگر، ارزش‌هايی ديگر و با نگرشی متفاوت به جامعه بشريت و روابطی دگرگونه ميان خودشان بسازند. آنها برای مردم دنيا سرمشقی ارزشمند باقی خواهند گذاشت.

آرماندو هارت در مقدمه‌ اين كتاب تأكيد كرده‌ كه انقلاب كوبا در مقايسه با همه انقلاب‌هايی كه در نيمه دوم قرن بيستم رخ داده است و مدعی بوده‌اند كه انقلاب آنها يك انقلاب ماركسيستی بوده، به ماركسيست نزديكتر بوده است. چه‌گوارا زمانی كه در حضور بيش از 900 نفر شركت‌كنندگان در نخستین كنگره جوانان آمريکای‌لاتين در تابستان سال 1960 سخنرانی می‌كرد، گفت: اگر انقلاب كوبا يك انقلاب ماركسيستی است، برای آن است كه مردم كوبا با روش خودشان راهی را كه ماركس نشان داده بود، كشف كردند. چه‌گوارا كه عميقاً تحت‌تأثير تاريخ و فرهنگ و سياست آمريکای‌لاتين قرار داشت، توانست مفهومی علمی و دركی ملموس از جامعه طبقاتی را در اختيار مردم اين منطقه قرار دهد. او توانست تئوری سرسختانه ماركس را با شرايط عينی اجتماع خود درآميزد و با استفاده از ارزش‌های اخلاقی، مردم را بسيج كند. همين كار او بود كه لقب چريک قهرمان را برای هميشه از آن او ساخت.

در سخنرانی‌هايی كه در طول اين كتاب خواهيد خواند، می‌بينيد كه چه‌گوارا اغلب از تجربيات خود استفاده می‌كند تا ديگران را قانع كند كه «قهرمان يکه‌تاز» یعنی همان پديده‌ای كه بسیاری پس از چه‌گوارا خواستند او را اين گونه تعريف كنند، تا چه اندازه مورد قبول او نبوده است. او می‌گويد: «قهرمان يکه‌تاز» چيزی نيست جز ستايش فرديت خرده بورژوا و اين همان طرف دوم سكه واقعيت كاپيتاليستی است. فردگرايی يك قهرمان انقلابی درست در جهت مخالف روش انقلابی‌ای است كه نتيجه آن انقلاب كوبا بود.

در آگوست 1960 وقتی چه‌گوارا برای گروهی از پزشكان و پرستاران سخنرانی می‌كرد، توضيح داد، زمانی كه دانشجوی رشته پزشكی بوده، همواره آرزو داشته يك محقق عالیرتبه در امور پزشكی شود و به‌صورت خستگی‌ناپذير كار كند تا زمانی بتواند به كشفی يا درمانی دست يابد كه آن را در خدمت جامعه بشری قرار دهد. همچنین او به شکلی خاضعانه می‌گويد: اما اين برای من يك مقام و رتبه شخصی نيز می‌آورد. سپس با طعنه اضافه می‌کند: «من، همان‌طور كه همه ما هستيم، تحت‌تأثير جو جامعه خود بودم.»[2]

زمانی‌كه او به سرزمين‌های آمريکای‌لاتين و آمريکای مركزی مسافرت كرد و شخصاً و به صورت دست اول با وضعیت اقتصادی، سياسی و اجتماعی كه تحت‌تأثیر مستقيم تسلط امپرياليسم جهانی به سركردگی آمريکا به وجود آمده بود، آشنا شد، به اهميت تلاش همگانی و همه‌جانبه در مبارزه با امپرياليسم پی برد. در اين زمان است كه او می‌گويد: كوشش‌های جسته و گريخته و فردی، خلوص نيت ايده‌آليست‌ها و فداكاری‌های جوانمردانه برای رسيدن به هدف‌های عالی، همه بی‌اثر و بی‌ارزش خواهد بود، اگر اين کوشش‌ها به‌صورت انفرادی و شخصی در گوشه‌ای از آمريکای‌لاتين و برای مبارزه با حكومت‌های غاصب و اوضاع اجتماعی نامطلوب که اجازه هيچ‌گونه پيشرفتی را نمی‌دهد، انجام شود.

چه‌گوارا می‌گويد: يك انقلاب احتياج دارد، همه مردمی را كه آگاه شده‌اند و به حركت در آمده‌اند و همه آنهايی را كه ياد گرفته‌اند، اسلحه به‌دست گيرند و به كار برند و همه آنهايی كه ياد گرفته‌اند، چگونه در صحنه مبارزه با هم متحد باشند به همراه خود داشته باشد، درست مانند آنچه ما در كوبا داريم.

پیش از اين‌كه او يك پزشک انقلابی شود، احتياج مبرم به انقلاب بود. زمانی كه «چه» قدم در راه انقلاب گذاشت، ديگر هرگز پشت سر خود را نگاه نكرد. چه‌گوارا از زمانی كه به صورت يك دانشجوی جوان جذب عقايد انقلابی شد ـ درست شبيه ديگر كمونيست‌های نامدار كه پیش از او و از زمان خود ماركس و انگلس آمده بودند ـ به جبهه مقدم انقلابيون مسلح كه برای آزاد ساختن خود از قيد ستم، استثمار و همه اهانت‌های ديگر به پا خاسته بودند، پيوست. قرار گرفتن در مسير حركت انقلابی كه توسط رنجبران شروع شده بود از يك طرف و انضباط، سختكوشی و مطالعه فراوان از سوی دیگر، چه‌گوارا را به پيشتازترين و مؤثرترين رهبر پرولتاريای زمان تبديل كرد. به وجود آمدن نخستین حكومت سوسياليستی در قاره آمريکا كه چه‌گوارا سهم بزرگی در به ثمر رسيدن آن داشت؛ سرمشقی كه بين‌المللی بودن گروه رهبری اين انقلاب به جا گذاشت؛ و گفته‌ها و نوشته‌های شخصی به‌جا مانده از چه‌گوارا باعث شد كه دوباره مردم با ديد تازه‌تری به كمونيسم نگاه كنند و اين بازنگری محدود به قاره آمريکا نبود.

چه‌گوارا با مراجعه دائم به گفته‌ها، نوشته‌ها و تجربيات ماركس، انگلس و لنين و با مطالعه انقلاب روسيه، زيربنای انقلاب كمونيستی كوبا را چنان پی‌ریزی کرد كه سرنوشت آن چيزی جز سرنوشت بلوك شرق اروپا و حتی سرنوشت خود روسيه شوروی باشد. اين يك تصادف نيست كه نام چه‌گوارا و سرمشق‌های او همواره كنار موضوعی كه در كوبا آن را «فرآیند خالص كردن» می‌نامند، می‌آيد. فرآیند خالص كردن گرچه از سال 1986 (چند سال پیش از فروپاشی كمونيسم در روسيه و اروپای شرقی كه آن را در كوبا فروپاشی مرينكو[3] می‌نامند) توسط فيدل كاسترو در كوبا شروع شد، اما مردم كوبا امتياز آن را به درس‌ها، سرمشق‌ها و گفته‌های چه‌گوارا می‌دهند. فيدل كاسترو در سخنان خود اين امتياز را به چه‌گوارا می‌دهد. كوبا تحت رهبری كاسترو و براساس تئوری‌ها و سرمشق‌های چه‌گوارا تبديل به يك كشور كمونيستی شد و توانسته بود تمام فشارهای اقتصادی، سياسی و اجتماعی امپرياليسم آمريکا را تحمل كند و كمر زير فشار منزوی شدن اقتصادی كه در دهه 90 ميلادی به حد اعلا رسيد، خم نكند.

عقيده استوار كمونيستی چه‌گوارا در هر صفحه اين كتاب تكرار شده است و ديده می‌شود. او در گردهمايی بين‌المللی دانشجويان معماری كه در سپتامبر 1963 در هاوانا تشكيل شده بود گفت: «كشور ما دارای حكومت ديكتاتوری پرولتارياست و ما اجازه نمی‌دهيم هيچ‌كس يا هيچ مقامی دولت ديكتاتوری پرولتاريا را تهديد كند و يا تغيير دهد. اما می‌دانيم كه درون اين دولت كه همان ديكتاتوری پرولتارياست، جای بحث و گفت‌وگو فراوان است.»

همان‌طور كه آرماندو هارت گفته است، چه‌گوارا خود را سرمشق قرار داد و به‌طور خستگی‌ناپذير به تعليم و تربيت آنهايی كه تحت نفوذ معنوی او بودند، به خصوص جوانان پرداخت. او به آنها آموخت، انقلاب سوسياليستی احتياج دارد كه ارزش‌های اخلاقی را در مقايسه و مقابله با عقايد قديمی‌تر طبقه حاكمه ـ آزادی، عدالت، راستی، دوستی ـ در درجه اهميت بالاتری قرار دهند. با اتكا به اخلاق خوب و خوشايند خود كسانی را كه با او كار می‌كردند، كمك كرد تا مفهوم واقعی عباراتی مانند آزادی، عدالت و... را به خوبی درك كنند.

در ميان همه لحظات جذابی كه خواننده از خواندن سخنرانی‌های چه‌گوارا در اين كتاب با آن برخورد خواهد كرد، يكی هم ارتباطی است كه او بين اصول ارزش‌های اخلاقی و زيباشناسی برقرار كرده است. زمانی که در سال 1963 با دانشجويان معماری صحبت می‌كرد، در حالی كه توضيح می‌داد، تكنولوژی سلاحی است كه هر گروه برای منافع خاص خود آن را به كار می‌گيرد، اشاره كرد به تابلويی که روی ديوار سالن سخنرانی نصب شده بود و تصوير يك تفنگ M-1 ساخت آمريکا را نشان می‌داد. سپس گفت: «يك تفنگ M-1 ساخت آمريکا تفنگی با عظمت است. وقتی اين تفنگ در دست سربازان باتيستا بود و با آن به سوی مردم شليك می‌كردند، اين تفنگ وسيله‌ای بسيار قبيح، شنيع، زشت، مخوف، كريه و بدمنظر بود، اما همان تفنگ زمانی كه ما آن را از دست سربازان باتیستا درمی‌آوردیم و به دست می‌گرفتیم و وقتی آن تفنگ متعلق به سلاح‌های انقلابيون می‌شد، چيزی به غايت زيبا و دوست داشتنی بود. همان تفنگی كه در دست سربازان باتيستا مايه ننگ و وقاحت‌ بود، در دست ما علامت پيروزی و شجاعت و سرافرازی بود.